کد مطلب:28131 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:150
گشاده دستی هایِ خلیفه در بیت المال، بخشش های بی حساب وی و نیز به كار گماری های بی معیار و به دور از سیاست از یك سو و تلاش مورّخانی كه به جای نگاهبانی از میراث تاریخی، نگهبان شخصیّت های تاریخی بوده و چهره ها را پرداخته و بر ساخته اند، از سوی دیگر، نگذاشته تا این بُعد از ناهنجاری های خلیفه - كه شاید بیشترین نقش را در خیزش مردم داشته است - نمایان شود. نمونه هایی را می آوریم. روایت شده كه به زید بن ارقم گفته شد:چرا عثمان را تكفیر كردید؟ گفت: به خاطر سه چیز: اموال را تنها بازیچه اغنیا قرار داد و به دیگران نداد؛ آن دسته از اصحاب پیامبر خدا را كه در راه دینْ هجرت كرده بودند، در جایگاه كسانی قرار داد كه با خدا و پیامبرش جنگیده بودند؛ و به غیر كتاب خدا عمل كرد.[1]. عمّار یاسر كه در حقمداری، شهره آفاق بود و در خیزش بر ضدّ عثمان نقش مؤثّری داشت، در هنگامه صفّین، خطبه ای خواند و در ضمن آن، برای ترغیب مردمان بر ضدّ معاویه گفت: ای بندگان خدا! با من به سوی گروهی برخیزید كه ادّعای خونخواهی كسی را دارند كه بر خود ستم كرد و حكمی جز آنچه كتاب خدا گفته بود، بر بندگان خدا روا داشت. او را شایستگانی كشتند كه ستم را تاب نمی آوردند و به نیكی فرمان می دادند. و حال، اینانی كه چون دنیایشان به سلامت مانَد، از كهنه شدن دینْ واهمه ای ندارند، می گویند:چرا او را كشتید؟ می گوییم:به خاطر بدعت هایش![2]. در میان اظهار نظرهای صحابیان درباره رفتار عثمان، تعبیرهایی چون:«دینتان را دگرگون كرد»، «بدعت هایی آورد»، «تو بدعت هایی آوردی كه مردم، آنها را نمی شناسند»، «خواست كه دینمان را دگرگون كند»، «بدعت هایی آورد و با حُكمِ قرآنْ مخالفت كرد»، «حكم قرآن را پشت سر انداخت»، «كتاب خدا را دگرگون كردی»[3] و... فراوان است و این تعبیرها به واقع، نشانی از باور داشتن به تحریف دین، دگرگونی احكام الهی و دگرسانی آموزه های محمّدی اند كه در حكومت عثمان اتّفاق افتاده است. چنین است كه می بینیم تنی چند از اصحاب پیامبرصلی الله علیه وآله به آبادی ها نوشتند كه:«دین محمّدصلی الله علیه وآله تباه شد». به هر حال، هنوز از روزگار حیات پیامبر خدا چندان نمی گذرد و مردمان نمی توانند بنگرند كه دین خدا دستْ خوش تحریف می شود، آموزه های الهی به سُخره گرفته می شوند و حكم خدا دگرگون می گردد. نمی توانند این همه را بنگرند و دم فرو بندند.
نكته مهمّی كه گاه از دید محقّقانْ پنهان مانده و شایان بسی توجّه است، تغییر و دگرسانی در دین و تحریف و دستكاری احكام الهی از سوی عثمان است كه در روزهای شورش، در شعارها و سخنان مخالفان خلیفه به روشنی دیده می شود.